Սկզբնախաղային սկզբունքներ ըստ Տարրաշի
Սկզբնախաղային սկզբունքներ ըստ Տարրաշի
Շախմատում կա 3 շատ կարևոր գործոն, որ յուրաքանչյուր շախմատիստ պետք է հաշվի առնի: Դրանք են նյութը, տարածությունը և ժամանակը: Շատ շախմատիստներ գիտեն, թե ինչ է նյութը` խաղաքարեր և զինվորներ:
Յուրաքանչյուր խաղաքար ունի իր համապատասխան զինվորային արժեքը: Օրինակ, թեթև խաղաքարը հավասար է 3 զինվորի, մինչ մեկ զինվորը հավասար է 3 տեմպի: Սա նշանակում է, որ եթե դուք զոհաբերեք մեկ զինվոր առանց նյութական ձեռքբերման, լավ կլինի գոնե շահել 3 տեմպ:
Ստորև կնկարագրենք շախմատային խաղաքարերից յուրաքանչյուրի կարևորությունը սկզբնախաղային տեսանկյունից` ըստ Զիգբերտ Տարրաշի:
Արքան շախմատային խաղատախտակի ամենակարևոր խաղաքարն է: Մենք բոլորս շատ լավ գիտենք, որ եթե նրան մատ հայտարարվի, ապա խաղը կավարտվի: Սկզբնախաղային փուլում, երբ կենտրոնական d և e զինվորներն առաջ են շարժվում, խաղատախտակի կենտրոնում Արքան դառնում է ավելի խոցելի:
Այս է պատճառը, որ փոխատեղումը շատ սկզբնախաղային ծրագրերի մի մասն է կազմում, ինչի շնորհիվ կարելի է ապահով դիրք տալ Արքային: Փոխատեղում կատարելու հնարավորությունը կորցնելը հավասար է մեկ զինվորի կամ 3 տեմպի:
Շատ շախմատիստներ գերադասում են արքայական թևի փոխատեղումը: Թագուհու թևի փախատեղում հիմնականում խորհուրդ է տրվում կատարել հետևյալ դեպքերում`
- երբ անհնար է կատարել արքայական թևի փոխատեղում, քանի որ զինվորային կառուցվածքը քանդված է և առկա են այլ սպառնալիքներ,
- երբ նավակն անմիջապես ակտիվանում է` գրավելով ուղղաձիգը (բաց կամ կիսաբաց),
- երբ ունեք պարզ ծրագիր, թե ինչպես կարելի է հարձակվել հակառակորդի վրա արքայական թևից:
Միջնախաղում, խաղատախտակի վրա ունենալով շատ խաղաքարեր, Արքան իրենից թիրախ է ներկայացնում և պաշտպանության կարիք ունի: Սակայն, վերջնախաղում ամեն ինչ փոխվում է. Արքան կարևոր դեր է ստանձնում որպես հարձակվող խաղաքար: Նա կարող է աջակցել իր զինվորներին և այլ խաղաքարերին` նույնիսկ հարձակվելով հակառակորդի վրա: Խաղի վերջնական փուլում Արքան արժանի է ավելիին, քան թեթև խաղաքարի, այն է` 3.5 զինվոր:
Թագուհին խաղատախտակի ամենահզոր խաղաքարն է, որին կորցնելը հաճախ հավասար է խաղը պարտվելուն: Սկզբնախաղում չպետք է թագուհուն շուտ զարգացնել:
Շատ սկսնակ շախմատիստներ հաճախ անում են այս սխալը, քանի որ հավատում են, որ թագուհուն վաղաժամ խաղի մեջ ներառելը առավելություն է տալիս: Սակայն, զինվորներով և թեթև խաղաքարերով թագուհու վրա հարձակումը, հակառակորդին կարող է տալ շատ կարևոր տեմպ և զարգանալ շատ ավելի արագ:
Հիմնական խորհուրդները`
- Եթե ցանկանում եք զարգացնել թագուհուն խաղի վաղ շրջանում, պետք է նրան ապահով դիրք տալ՝ հեռու հարձակումներից (խաղատախտակի ձեր մասում):
- Մի՛ վատնեք մեկից ավելի քայլ` թագուհուն սկզբնախաղում զարգացնելու համար. կան շատ ավելի կարևոր ուշադրության արժանի քայլեր (թեթև խաղաքարերը, զինվորները, կենտրոնը, փոխատեղումը և այլն):
- Խուսափե՛ք տեղադրել ձեր թագուհուն հակառակորդի նավակի դիմաց, նույնիսկ եթե ուղղաձիգը արգելափակված է զինվորներով և այլ խաղաքարերով: Այս քայլով դուք ձեզ կապահովագրեք հետագա բարդ իրավիճակներից:
- Թագուհու հիմնական առաջադրանքը հակառակորդի Արքայի վրա հարձակում գործելն ու մատ հայտարարելն է:
Նավակն առավել արդյունավետ է, երբ գրավում է բաց ուղղաձիգը: Հիշե՛ք այս կանոնը և միշտ պահեք ձեր նավակը բաց ուղղաձիգում: Մեկ այլ հիանալի դիրք է նավակի համար 7-րդ (2-րդ) շարքը, որտեղ նա կարող է բռնել հակառակորդի զինվորները և սպառնալիք ստեղծել Արքայի համար:
Չնայած, որ միջնախաղում նավակը հիմնականում կատարում է պաշտպանողական գործունեություն, հնարավորություն կա այն դնելու h3 կամ g3 վանդակներում և սպառնալ հակառակորդի Արքային: Սա շատ հզոր հնարք է, որը կոչվում է նավակի բարձրացում և միշտ անհրաժեշտ է հասնել այս դիրքին:
Նավակներին բաց ուղղաձիգում դնելը միշտ էլ լավ միտք է, ինչը կոչվում է նավակների կրկնապատկում: Սա շատ արժանի դիրք է, քանի որ նավակները կարող են գործել միասին և պաշտպանել միմյանց:
Շուտ փոխատեղման մեկ այլ առավելություն է նավակների կապակցումը: Այս ձևով կարելի է բարելավել ձեր դիրքերը և զինվորների համակարգումը:
Փիղն առաջին հերթին հարձակվող խաղաքար է: Լավագույն դիրքը փղի համար երկու անկյունագծերի վերահսկումն է, որոնցից մեկը երկար անկյունագիծ է: Հիմնականում կարելի է կենտրոնացնել այն հակառակորդի փախատեղված դիրքի վրա: Փղերի զույգը շախմատում իրենից շատ կարևոր զենք է ներկայացնում: Փակ կամ կիսափակ դիրքերում փղերը կորցնում են իրենզ ուժը, քանի որ անկյունագծերը փակ են, և դրանք դառնում են սակավ արդյունավետ, քան բաց դաշտերում:
Ձին շատ լավ հարձակվող է և պաշտպան: Սկզբնախաղում փղին հիմնականում տեղադրում են 3-րդ (6-րդ) շարքում, որտեղ այն պաշտպանում է փոխատեղված Արքային: Կենտրոնը ձիու համար լավագույն տարածքն է, քանի որ այն վերահսկում է ամենակարևոր վանդակները և կարող է օգտագործվել Արքայի դեմ հարձակման ժամանակ:
Ձին լավագույն արգելափակող խաղաքարն է, երբ խոսք է գնում մեկուսացած զինվորներով դիրքի մասին:
Խաղատախտակի ծայրում, սակայն, ձին չի վերահսկում շատ վանդակներ: Այսպիսով, նմանատիպ դիրքերից անհրաժեշտ է խուսափել: Ձին հաճախ ավելի լավ գործ է անում, քան փիղը` պաշտպանելով ավելի շատ վանդակներ միաժամանակ: Սակայն, եզակի վանդակի պաշտպանության համար, փիղն առավել արդյունավետ է և շատ վերջնախաղային դիրքերում այն դառնում է վերադաս խաղաքար:
Զինվորն առավել ուժեղ է կենտրոնում և քիչ կարևոր խաղատախտակի ծայրերում: Հետևաբար, e և d զինվորները վերադաս են a և h զինվորների նկատմամբ: Երբ հնարավորություն ունեք ընտրելու, թե որ զինվորը պահել կամ բռնել, անհրաժեշտ է նախապատվությունը տալ կենտրոնում գտնվող զինվորին, քանի որ այն ավելի արժեքավոր է:
Սկզբնախաղում անհրաժեշտ է խուսափել զինվորային շատ քայլերից, քանի որ յուրաքանչյուր ոչ կարևոր զինվորային քայլ թուլացնում է ձեր դիրքը: Հիշե՛ք, որ զինվորները հետադարձ չեն շարժվում: Զինվորներով փորձեք գրավել կենտրոնը և ավարտին հասցնել զարգացումը: Մի՛ գայթակղվեք հակառակորդի անպաշտպան զինվորներով` անտեսելով սեփական խաղաքարերի զարգացումը: Շատ խաղեր պարտություն են գրանցել հենց այս պատճառով: Միգուցե դուք բռնեք այդ անպաշտպան զինվորին, սակայն հայտնվեք մատային դիրքում:
Սկզբնախաղը այն փուլն է, երբ պետք է զարգացնել սեփական խաղաքարերը և Արքային տալ առավել ապահով դիրք, և ոչ թե որսալ հակառակորդի զինվորներին:
Որոշ նշումներ`
Երբեմն դժվար է հասկանալ, թե որն է առավել ուժեղ, թագուհին, թե երկու նավակները կամ 3 թեթև խաղաքարերը: Շատ շախմատիստներ նախընտրում են թագուհուն: Իրականում, երկու նավակները կամ 3 թեթև խաղաքարերն առավել ուժեղ են, քան թագուհին:
Մտածեք, նախքան երկու նավակներն ու 3 թեթև խաղաքարերը զոհաբերելը հանուն թագուհու. դա հաճախ սխալ որոշում է:
Ըստ Տարրաշի, վերջնախաղում նավակի և թեթև խաղաքարի տարբերությունը կազմում է մոտ 1,5 զինվոր և ոչ թե 2, ինչպես շատերն են մտածում: 2 թեթև զինվորների և նավակի տարբերությունը նույնպես 1,5 զինվոր է:
Փիղը հիմնականում ավելի ուժեղ է, քան ձին` 3,5 զինվոր ընդդեմ 3-ի, հատկապես, երբ խաղատախտակի վրա առկա են զույգ փղերը:
Կենտրոնական զինվորնեը ոչ միշտ են ավելի ուժեղ, քան կողայինները: Այս կանոնը ճիշտ է միայն սկզբնախաղում և միջնախաղում: Վերջնախաղում, սակայն, մեկուսացած անցունակ զինվորը վերադաս է կենտրոնական զինվորներից:
