Նավակն ու փիղը` ընդդեմ նավակի
Նավակն ու փիղը` ընդդեմ նավակի
Բոլորն էլ գիտեն, որ վերջնախաղերը շատ կարևոր դեր ունեն շախմատ խաղալիս: Սակայն, կա մի քանի պատճառ, որոնք բացատրում են, թե ինչու դրանք բավարար ուշադրության չեն արժանանում: Այդ պատճառներից մեկն այն է, որ շախմատիստներից շատերը ավելի շատ ժամանակ և ջանք են գործադրում սկզբնախաղերի վրա` փորձելով ձեռք բերել լավ դիրք խաղի սկզբում, ինչպես նաև մեջտեղում:
Եթե միջնախաղը լավն է, ապա ամենայն հավանականությամբ լավը կլինի նաև վերջնախաղը և, հետևաբար, հեշտ կլինի խաղալ: Սակայն այս մոտեցումը ակտուալ է մինչև որոշակի մակարդակ, և վերջնախաղերի լավ պաշարը պարտադիր է այն շախմատիստների համար, ովքեր ցանկանում են ավելի լուրջ զբաղվել շախմատով:
Որտեղի՞ց սկսել
Շատ կարևոր է սեփական խաղերի վերլուծությունը: Վերցրե՛ք վերջնախաղեր ձեր սեփական փորձից և սկսե՛ք սեփական հետազոտությունը` բացահայտելու դրանց էությունը: Այս մոտեցումը առավել հետաքրքիր է և ավելի հեշտ է լինում հիշել դրանք հետագա խաղերի ժամանակ: Վերջնախաղերը ոչ միայն օգնում են հաղթանակներ տանել, այլև դժվար իրավիճակներում են օգնության հասնում:
Օրինակ, եթե միջնախաղում դուք հայտվել եք դժվար իրավիճակում, բայց կարող եք խաղը տանել դեպի վերջնախաղ, սակայն այնքան էլ չեք տիրապետում դրա տեխնիկային, բայց տեսնում եք որոշակի հնարավորություն, ապա պետք է անեք դա: Սակայն, եթե դուք չգիտեք վերջնախաղը, ամենայն հավանականությամբ այդ քայլին չեք դիմի, քանի որ կմտածեք, որ կպարտվեք: Այս է պատճառը, որ անհրաժեշտ է տիրապետել այնքան շատ վերջնախաղերի, որքան որ հնարավոր է:
Ստորև ներկայացնում ենք մի դրվագ, որը թույլ կտա առավել մանրամասն ներկայացնել վերոհիշյալ վերջնախաղը:
Կարլստեդ-Կաստելյանոս
Նման պարագայում անցունակ զինվորն իրենից մեծ ուժ է ներկայացնում, և սևերն ունեն 2 տարբերակ` նահանջել փղով կամ վերցնել g2-ի զինվորը, որից հետո սևերը կվերցնեն a5 զինվորը:
Հավանաբար 1…Փa6?! սխալ է, քանի որ դրան կհետևի 2.Նa1 հետագա Փe2-ով, և սպիտակները կստանան հաղթածին մոտ վերջնախաղ: Իսկ ի՞նչ կպատահեր, եթե սևերը խաղային 1...Փxg2: Դժվար է վստահ ասել, սակայն ուսումնասիրելով դիրքը կարելի է ասել, որ այստեղ ավելի շատ ոչ ոքիի, քան սպիտակների հաղթանակի հնարավորություն կա:
Սևերն ունեն 2 զինվոր փղի դիմաց և ամուր զինվորային շղթա: Սպիտակների համար հաղթանակ տանել այս դիրքում բավականին դժվար է, եթե ոչ անհնար:
Վերոհիշյալ վերջնախաղը նման է մեկ այլ վերջնախաղի, որտեղ ևս սևերը փղի դիմաց ունեն մեկ զինվոր և բարեհաջող զինվորային կառուցվածք:
Շուբա-Գուրևիչ
Այս դիրքը սպիտակների համար տեխնիկապես հաղթած է: Սակայն դրա իրացումն այնքան էլ հեշտ չէ: Սպիտակները պետք է աստիճանաբար ճնշեն f7 ճգնաժամային կետի վրա և արքայով աստիճանաբար մոտենան: Եթե սպիտակները կարողանան այդ ճնշումը վերածել ռեալ սպառնալիքի, ապա նրանց հաղթանակի հնարավորությունները կդառնան ավելի իրական: Ստորև ներկայացված է ամբողջական խաղը։
Հանսեն. Կ.-Կասպարով Գ.
Մենք որոշեցինք ներկայացնել այս վերջնախաղը այն իրավիճակից, որտեղ ձին դեռևս խաղատախտակի վրա է և ցույց տալ, թե ինչը ստիպեց Կասպարովին զոհաբերել այն: Սևերը մեկ զինվոր պակաս ունեն և պարտվածին մոտ դիրք:
Ձին շարժելու դեպքում սպիտակները բնականաբար կխաղային a4-a5 և g2 ուժեղ փղի օգնությամբ այն անկասելի կդառնար: Դա էր պատճառը, որ Կասպարովը խաղաց 1...Նxa2! և 2. Փd5 Նxf2+ 3.Աg1 քայլերից հետո զոհաբերեց ձին և անցավ մեզ արդեն ծանոթ վերջնախաղին, որը միակ պրակտիկ հնարավորությունն էր, բայց օբյեկտիվորեն այս դիրքը ևս պարտված է:
Մեր վերջին օրինակը կատարյալ ծրագիր է ներկայացնում սպիտակների կողմից հաղթած վերջնախաղի համար:
Յուսուպով-Բոենշ
- Հարձակվել f7 զինվորի վրա՝ սև նավակին պասիվ դիրք տանելու համար,
- Արքային մոտեցնել սևերի զինվորներին
- Ֆիքսել սևերի զինվորներն իրենց տեղերում,
- Զոհաբերել նյութական առավելությունը` ձեռք բերելով հաղթանակած զինվորային վերջնախաղ:
Հուսով ենք, որ այս ամենից արժեքավոր ինչ-որ բան քաղեցիք և կօգտագործեք դա ձեր խաղերի մեջ։
