Պայքար կենտրոնի համար
Պայքար կենտրոնի համար
Առաջին բանը, որ ասում են մեզ մեր մարզիչները, երբ սկսում ենք շախմատ ուսումնասիրել, այն է «դու պետք է վերահսկես կենտրոնը»: Սպիտակ խաղաքարերով խաղալիս` զինվորներով e4 և d4 դաշտերը գրավելը արդյունավետ է նրանց համար: Այս էլեմենտար հասկացության մեջ ճշմարտացիություն կա, սակայն հետագայում կտեսնենք, որ ամեն ինչ այնքան էլ պարզ չէ, և զինվորներով կենտրոնը գրավելը չի կարող երաշխավորել ավտոմատ առավելության մասին:
Կենտրոնական զինվորներից բացի կան նաև այլ գործոններ, որ պետք է հաշվի առնել նախքան դիրքային առավելության մասին հայտարարելը: Շատ կարևոր է, որ կենտրոնական զինվորները պաշտպանված լինեն մյուս խաղաքարերի կողմից, ինչի բացակայության դեպքում զինվորները պարզապես կդառնան հակառակորդի խաղաքարերի թիրախ: Միգուցե շատ հեշտ թվա այս ամենը, սակայն այս տեսությունը պրակտիկ խաղում կիրառելը շատ ավելի դժվար է` նույնիսկ փորձառու գրոսմայստերների համար:
Զինվորային կենտրոնի դեմ խաղալիս
Կենտրոնական զինվորներն իրենցից մեծ արժեք են ներկայացնում, քանի որ դրանք հիմնականում վերահսկում են գլխավոր դաշտերը, և հակառակորդի համար միշտ առկա է նրանց առաջ գնալու վտանգը: Այսպիսով, երբ ձեր հակառակրոդը խաղատախտակի կենտրոնում ունի այս երկու վտանգավոր զինվորներին, անհրաժեշտ է կամ վերացնել դրանց` հարձակվելով այլ խաղաքարերով, կամ ճեղքել զինվորների տիրույթ:
Կան սկզբնախաղերի մի քանի ժամանակակից տարբերակներ, օրինակ` Պիրցի պաշտպանություն, Ժամանակակից, Գրյունֆելդի, Ռետիի համակարգ, որտեղ կենտրոնը տրամադրվում է հակառակորդին` հետագայում հարձակվելու նպատակով: Սակայն, սա պետք է արվի նախքան կենտրոնական զինվորներ ունեցող կողմը կուժեղացնի և կամրապնդի իր դիրքերը: Զինվորների տիրույթի խաթարումը ամենաարդյունավետ մեթոդն է` կենտրոնական զինվորների դեմ պայքարում. հակառակորդի զինվորներին ստիպում են կամ զոհաբերության գնալ կամ առաջ գնալ: Երկու դեպքում էլ նրանք կորցնում են վերահսկողությունը մի քանի կարևոր դաշտերի վրա , ինչը կարելի է կիրառել հակահարված տալու համար:
Ժամանակակից սկզբնախաղերը, ինչպիսիք են Գրյունֆելդ, Պիրց, այժմ մեծ ընդունելություն ունեն և, անկեղծ ասած, գրոսմայստերները շատ բարձր են գնահատում դրանք, քանի որ դրանք տանում են անհավասարակշիռ դիրքերի` իդեալական խաղ որոշիչ արդյունքների համար: Ռիխարդ Ռետին է միգուցե այս ռազմավարության նախաձեռնողը, որտեղ հնարավորություն է ընձեռնվում հակառակորդին տեղադրել իր զինվորներին կենտրոնում, և այնուհետև լավ ցույց կազմակերպել դրանց դեմ: Օրինակ, եկե՛ք նայենք ստորև բերված դիագրամին`
Այս դիրքը պատկանում է 1924թ.-ին Նյու Յորքում տեղի ունեցած խաղին` Ռետի-Յեյտս: Սպիտակներն այստեղ շարունակում են խաղալ 15.Ձf1 Թd7 16.Ձe3 h6 (?) ` հասնելով հետևյալ դիրքին`
Զարգացնելով իր բոլոր ուժերը` սպիտակները որոշում են, որ այժմ ճիշտ պահն է ցույց անել սևերի կենտրոնական զինվորների դեմ 17.d4! քայլով: Սևերը վատ իրավիճակում են հայտնվում, և արդեն 14 քայլից Ռետին հաղթանակ է գրանցում:
Ռետի, Ռիչարդ-Յեյտս, Ֆրեդերիկ
Նյու Յորք 1924 1-0
Միխայիլ Բոտվիննիկը, ով շատ խաղեր սկսել է 1...g6 քայլով, քաջատեղյակ էր կենտրոնի վրա հարձակվելու մեթոդին: Հետևյալ դիագրամում կարող ենք տեսնել, որ նա հարձակվում է թշնամու կենտրոնի վրա խաղի վաղ փուլում, ինչը ժամանակին հեղափոխություն էր համարվում:
խաղում են սևերը
Բոտվիննիկը շարունակում է շատ հետաքրքիր քայլով` 6....f5!?, խիզախ քայլ, որի նպատակն է խաթարել սպիտակ զինվորների ներդաշնակությունը:
Այստեղ զինվորների խաթարումը նման է Բոտվիննիկի մեկ այլ խաղի, որտեղ նա խաղի վաղ փուլում խաղաց f5: Տեսե՛ք դիագրամը`
Մեդինա-Բոտվիննիկ, Մոսկվա 1965
Այսօրվա նյութը կեզրափակենք խաղերի երեք օրինակներով, որտեղ կցուցադրենք, թե ինչպես են շախմատիստները կարողանում գլուխ բերել պայքարում հանուն կենտրոնի:
Առաջին խաղն է Նայեր, Ե.-Միլով, Վ, որը շատ տպավորիչ է: Սևերը խաղում են ժամանակակից պաշտպանություն` «գետաձիու ոճով»` e7 և d7 ձիերով: Խաղի սկզբում, նա երկու d5 and f5! զինվորներով հարձակվում է սպիտակների կենտրոնի վրա, մի բան, որ ոչ այնքան հաճախ կարելի է հանդիպել: Խաղն ունի մի շարք այլ հետաքրքիր մանրամասներ, ինչը կտեսնենք ստորև:
Նայեր, Ե. –Միլով, Վ. 2005 0-1
Որպես երկրորդ օրինակ` մենք ընտրել ենք Տանգ, Ս.-Դոմինգես, Լ. խաղը: Մեկը շախմատի սիրահար է, մյուսը` աշխարհի լավագույններից: Սակայն, այստեղ կիրառված սկզբնախաղը շատ պարզ է ներկայացնում մարտը` կենտրոնի համար: Կարծում ենք, որ Դոմինգեսի g5!? քայլն ընդդեմ 4 զինվորների հարձակման արժանի է ուշադրության:
Տանգ, Սյու Հանգ-Դոմինգես Պերես, Լեյնիեր
Սան Սեբաստիան 2011 0-1
Վերջին խաղը Գրյունֆելդ պաշտպանությունն է, որը խաղացել են շատ ուժեղ գրոսմայստեր Ա. Կորոբովը և Ի. Նեպոմնյաշչին: Նկատելի է տիպիկ խաղ ընդդեմ սպիտակների կենտրոնի:
Կորոբով, Ա-Նեպոմնյաշչի, Ի.
Սոչի 2015 0-1
Հուսով ենք, որ այս նյութը հետաքրքիր էր ընթերցողների համար, և որ կարելի է որոշ արժեքավոր եզրահանգումների գալ: Կենտրոնն ինքնին կարող է լինել կամ թուլություն, կամ ուժ: Ամեն ինչ կախված է այն փաստից` կարող եք հարձակվել, թե` ոչ:
