Գերիշխող ձիեր
Գերիշխող ձիեր
Ուսումնասիրելով տարբեր միջնախաղեր, գալիս ենք այն եզրակացության, որ խաղատախտակի վրա կան խաղաքարեր, որ պետք չէ շարժել, և նմանատիպ մշտական կարգավիճակը պահելու համար դուք պետք է ջանք չխնայեք: Նմանատիպ իրավիճակներ են հանդիպում այն միջնախաղերում, որտեղ ձին ավելի արդյունավետ է, քան փիղը:
Օրինակ, կենտրոնում գտնվող ուժեղ ձին, որը գտնվում է հակառակորդի փղի հակառակ գույնի դաշտում, իրենից մեծ առավելություն է ներկայացնում, որը կտևի ողջ խաղի ընթացքում, և հակառակորդը գրեթե ոչինչ չի կարող անել այս պարագայում խաղի կարգավիճակը փոխելու համար: Հակառակորդը միշտ կփորձի նյութական զոհաբերությունների միջոցով անգամ ազատվել այս խաղաքարից, սակայն միակ արդյունքը, որ կունենա,նյութական կորուստը կլինի: Կարիք չկա անգամ ասելու, որ պետք է խուսափել նմանատիպ իրավիճակներից: Այդ իսկ պատճառով շատ կարևոր է ճիշտ գնահատել խաղաքարի զոհաբերությունը, որ պատրաստվում եք կատարել:
Շատ լավ օրինակ կարող է լինել Ռումիանիայում տեղի ունեցած խաղը Արեշչենկոյի և Ուանգ Հաոյի միջև:
Սկսում են սևերը
Նմանատիպ իրավիճակ ֆրանսիական պաշտպանությայն ժամանակ: Դիրքը գրեթե հավասար է: Եթե փորձենք առավելություն գտնել, ապա դա կլինի ի օգուտ սպիտակների` շնորհիվ ավելի ակտիվ խաղաքարերի և տարածական առավելության: Սևերը ճնշման տակ են` փորձելով հակահարված գտնել: Ի՞նչը կարող է փրկել սևերին: Ուանգ Հաոն խաղում է 13...Ձc5` նպատակ ունենալով խաղալ Ձe4: Սա շատ սովորական է թվում, սակայն սպիտակները ամեն պահ կարող են ազատվել սևերի ձիուց e4 դաշտում, ինչը ավելի ուշ պատահեց:
Սա 24-րդ քայլից հետո տիրող դիրքն է: Այստեղ սպիտակները խաղում են 25.Փxe4 dxe4 26.Նg3 և սևերի դիրքն էլ ավելի է վատանում: Նկատեցի՞ք, թե ինչքան պասիվ է b7 փիղը, և որքան ակտիվ e5 ձին: Սևերի հիմնական խնդիրն այն է, որ նրանք այդպես էլ չեն կարողանա շտկել իրավիճակը խաղի ընթացքում: Արեշչենկոն համոզիչ կերպով գնում է դեպի հաղթանակ:
Եթե ավելի խորը փորձենք վերլուծել խաղը և հետ գնանք դեպի առաջին տրամագիրը, ապա կասկածելի կթվա 13...Ձc5 քայլը: Փոխարենը, սևերը պետք է հավանաբար փորձեին 13...Ձb8!, ինչին կհաջորդեր 14...Ձc6, և հավասարակշռությունը պահելու ավելի մեծ հնարավորություններ կլիներ: Այս հիանալի պարտիան խորապես վերլուծվել է, ինչին ինքներդ կարող եք հետևել ստորև:
Խաղաքարի գերակշռության գաղափարը մեծ առավելություն է նույնիսկ հաղթած դիրքերում: Նայե՛ք ստորև ներկայացծված տրամագրին`
Սպիտակների հաղթանակը պարզ է` նյութական առավելություն, ավելի լավ զինվորային դասավորություն, ապահով դիրքավորված արքա․ ցանկացած գործոն դրական է նրանց համար: Սակայն, մի քանի թերություն ևս առկա է` f6 նավակը և a5 թագուհին: Փորձելով սևերի համար լավ հակահարված գտնել՝ սպիտակները կարողացան լավագույն քայլը գտնել: Սևերը կարող էին փորձել c5` թուլություն ստեղծելով b4 դաշտում, բացելով C ուղղաձիգը թագուհու համար և կապելով b7 նավակը արքայական թևի հետ: Հետևաբար սպիտակները խաղում են 40.Ձb3!
Այժմ c5 հսկողության տակ է, սակայն նպատակն էր սևերին դրդել 40...c5 քայլին և այնուհետև 41.Նxf8! Նման հարմարավետ հաղթանակը տարօրինակ կլիներ: Այնպես չէ՞: Բանը նրանում է, որ սևերի f8 դաշտում վերագրավելուց հետո 41...Նxf8 42.Ձxc5 Նbf7 43.Նf1 սպիտակների առավելությունը կասկածից վեր կլիներ:
Սպիտակների c5 ձին գերիշխող կլիներ, և հնարավոր կլիներ թագուհու միջոցով հարձակվել սևերի թույլ զինվորների վրա, և սևերը ոչինչ չէին կարող անել: Սակայն խաղն այս ընթացքը չունեցավ, քանի որ սևերը չխաղացին 40...c5: Այնուամենայնիվ, արժե մինչև վերջ վերլուծել խաղը:
Մեկ այլ օրինակ հաճախ կարելի է տեսնել կատալոնական վերջնախաղում: Եկե՛ք նայենք հաջորդ տրամագրին:
Դիրքը գրեթե հավասար է, քանի որ կողմերից և ոչ մեկն էլ չունի շատ թույլ կողմեր, և խաղաքարերը հավասար են: Երկու կողմն էլ աչքի է ընկնում ակտիվ խաղաքարերով: Սակայն խաղը ավարտված չէ, և ցանկացած փորձառու շախմատիստ կհամաձայնի, որ սպիտակները մի փոքր առավելություն ունեն` սևերի թագուհու թևի թուլության պատճառով (c5 դաշտ, a6 զինվոր): Այստեղ Անդերսենը սպիտակներով խաղում է 19.Ձxc5 Թxe5 20.Ձd3 Թd6 21.Նac1` հասնելով հաջորդ տրամագրին:
Սպիտակները կախարդական ամրոց են ստեղծել: d3 ձին շատ ուժեղ է, և այն կմնա անշարժ ողջ խաղի ընթացքում` գերիշխելով կենտրոնում և c5 դաշտում: Սպիտակների հաջորդ քայլը պետք է լինի բարելավել թագուհու դիրքը և հարձակվել հակառակորդի թագուհու թևի վրա: Ճիշտ է, որ սևերը նույնպես կենտրոնում ուժեղ ձի ունեն, սակայն այն մշտական չէ, քանի որ սպիտակները կարող են հարձակվել e4-ով (քայլ, որ սպիատկները չեն ցանկանա անել մինչև վերջնախաղը, քանի որ e2 զինվորը աջակցում է d3 ձիուն) և որ ամենակարևորն է, d5 ձին չի հարձակվում: Խաղի մնացած փուլերը ևս շատ ուսուցանող են:
Հույս ունենք, որ վերը ներկայացված օրինակներն ու վերլուծությունները հետքրքիր էին, և որ հետագայում դրանք կօգնեն ձեզ ավելի լավ գնահատել միջնախաղերը:
