Լավ շախմատիստ լինելու համար անհրաժեշտ է իմանալ, թե ինչպես պետք է խաղալ ոչ-ոքի դիրքում: Միգուցե դուք հարց տաք. «Ի՞նչն է այդքան բարդ ոչ-ոքի դիրքում խաղալիս: Չէ՞ որ այն շատ պարզ է»: Այսպես, լրիվ ոչ-ոքի դիրքում խաղալն իրոք պարզ ու հասկանալի է, սակայն հնարավոր չէ հասկանալ` արդյոք դա հենց այդ դեպքն է: Կան շատ ոչ-ոքի դրքեր, որոնք իրականում այդպիսին չեն, և շատ բան կարելի է խաղալ:
Շատ շախմատիստներ սխալմամբ կարծում են, որ հնարավոր չէ պարտվել ոչ-ոքի դիրքում: Դա նույնը կլինի, եթե ասենք, թե բարձր վարկանիշային միավոր ունեցող շախմատիստները միշտ հաղթում են: Բայդ դա այդպես չէ: Անհրաժեշտ է հաշվի առնել, որ կան դիրքեր, որոնք համարվում են ոչ-ոքի (օր. զինվորների հավասար քանակ), բայց իրականում ոչ-ոքի չեն և նույնիսկ մոտ չեն այդ դիրքին: Հիշե՛ք, որ խաղի սկզբում բոլորս էլ ունենք հավասար խաղաքարեր և զինվորներ, ինչն այլ ընթացք է ունենում վերջում: Այլ խոսքով ասած, խաղաքարերի հավասար քանակը չի երաշխավորում ոչ-ոքի արդյունք: Երբ հասկանաք սա, կարող եք շնորհավորել ինքներդ ձեզ, քանի որ արդեն իսկ դա առաջընթաց է:
Հիմնականում կա ոչ-ոքի խաղի 3 կատեգորիա` ոչ-ոքի խաղ, որ դուք պետք է հաղթեք, ոչ-ոքի խաղ, որ ձեր հակառակորդը պետք է հաղթի և ոչ-ոքի խաղ, որի դեպքում ոչ-ոքի արդյունքն ընդունված է ձեր երկուսի կողմից: Մենք կսկսենք հեշտ տարբերակից, երբ դուք և ձեր հակառակորդն ընդունում եք ոչ-ոքի արդյունք: Դուք կարող եք կամ բառացի ոչ-ոքի առաջարկել ձեր հակառակորդին` կրկնելով ձեր դիրքը, և սպասելով, որ ձեր հակառակորդը կառաջարկի, կամ գնալ ոչ-ոքի` 3 անգամ կրկնելով դիրքը:
Ի՞նչ կասեք, եթե դիրքը հավասար է, բայց դուք չեք ցանկանում ոչ-ոքի ունենալ, եթե դուք ցանկանում եք հաղթել: Նմանատիպ դեպքեր հաճախ են պատահում, երբ շախմատիստներից մեկին անհրաժեշտ է հաղթանակ` մրցանակային հորիզոնական դիրք գրավելու համար, կամ գոնե այն կիսելու համար: Ոչ-ոքի խաղը դեպի հաղթանակ տանելու համար մեծ համբերություն է պահանջում: Սակայն, ճիշտ կլինի ասել ոչ թե «ոչ-ոքի խաղ», այլ «հավասար դիրք», քանի որ գիտենք, որ ոչ-ոքի է համարվում այն խաղը, որի արդյունքն արդեն գրանցված է: Այսպիսով, անհրաժեշտ է այնպիսի պլան մշակել, որը ձեր հակառակորդին շփոթմունքի մեջ կգցի: Սկզբում անհրաժեշտ է շփոթեցնել ձեր հակառակորդին` խաղալով տարբեր քայլեր և տեսնելով նրա պատասխանը: Նմանատիպ փորձը կարող է դրական արդյունք ունենալ, քանի որ կարող եք իրականացնել տարբեր մտքեր և ձեր հակառակորդից սխալներ քաղել, ինչն էլ կտանի դեպի հաղթանակ: Սակայն հիշեք, որ կարող է նաև այս ամենը վատ ավարտ ունենալ: Եթե այս ծրագիրը հաջողություն չի արձանագրում և դուք ցանկանում եք ռիսկի դիմել` հաղթել կամ պարտվել, դուք պետք է այլ մոտեցում ցուցաբերեք: Դուք պետք է հավասարակշռությունից դուրս բերեք խաղը, օրինակ, փոխանակեք թեթև խաղաքարը 2-3 զինվորով, նավակը` թեթև խաղաքարով, և այլն: Նմանատիպ դիրքերը դժվար է գնահատել և շատ ավելի դժվար` կառավարել: Սա հենց այն է, ինչ մեզ պետք է` ավելացնել հակառակորդի կողմից սխալներ թույլ տալու հավանականությունը: Երբեմն այս մոտեցումը կարող է աշխատել և երբեմն էլ` ոչ: Սակայն, եթե ցանկանում եք ձեռք բերել այդ հաղթանակը, պետք է ռիսկի դիմեք և ստանաք արդյունքում կամ հաղթանակ, կամ պարտություն, քանի որ այն այլևս ոչ-ոքի չի լինի:
Ամբողջությամբ այլ պատկեր ունենք, երբ դուք պաշտպանվող կողմում եք, և ձեր հակառակորդը պայքարում է հաղթանակի համար: Նա փորձում է ծուղակներ լարել ձեր դեմ` ձեզ շփոթեցնելու համար: Այս պարագայում լավ կլինի ճիշտ օգտագործել ձեր ժամանակը և վերստոգել ձեր քայլերը: Պետք է յուրաքանչյուր քայլի վրա մտածեք 30-45 վայրկյան, նույնիսկ եթե այն շատ ակնհայտ է թվում: Այսպիսով, դուք մեծ հաշվով կնվազեցնեք տիրող խառնաշփոթը: Շատ կարևոր է նաև այս պարագայում գրի առնել քայլերը, նախքան դրանց խաղալը (սակայն, եթե դուք քիչ ժամանակ ունեք, պետք է անտեսել այս կետը). դժվար կլինի ստիպել ձեզ սխալ թույլ տալ, երբ «տեսնեք» դիրքը: Եթե հետևեք այս պարզ կանոններին, ամենայն հավանականությամբ կկարողանաք ապահովել ոչ-ոքի արդյունքը: