Ինչ պետք է իմանաս շախմատային ստրատեգիայի և շախմատային տակտիկայի մասին
Ինչ պետք է իմանաս շախմատային ստրատեգիայի և շախմատային տակտիկայի մասին
Բոլորն էլ ուզում են իմանալ շախմատային ստրատեգիայի մասին։ Խաղացողները կարծում են, որ եթե իրենք <<ստրատեգիա>> կոչվող կախարդական երևույթի մասին շատ բան իմանան, ապա կկարողանան հաղթանակ տանել յուրաքանչյուր պարտիայում։ Բայց ի՞նչ է իրականում շախմատային ստրատեգիան։ Այն հարձակու՞մ է, թե՞ պաշտպանություն, խաղաո՞ճ, թե՞ դիրքային գնահատում, կանոնների խու՞մբ, թե՞ տակտիկա։ Ոչ, բարեկամս, ես չեմ փորձում քեզ շփոթեցնել, այլ ուղղակի ուզում եմ ցույց տալ, որ շախմատային ստրատեգիան իր մեջ ինչ-որ չափով ներառում է այս թվարկածներից յուրաքանչյուրը։
Վիքիպեդիան շախմատային ստրատեգիան սահմանում է որպես շախմատային դիրքերի գնահատում և նպատակների ու տակտիկայի մշակում։
Ստրատեգիան պետք է ներառի նաև տակտիկաներ, քանի որ եթե շախմատային ստրատեգիայի հիմքում չկա տակտիկա, այն դառնում է աննպատակ։ Դա նման է օրինակ, առավոտյան շանը զբոսանքի տանել պլանավորելուն այն դեպքում, երբ շուն չունենք։
Սովորաբար շախմատիստը պարտիան սկսում է սկզբնախաղով, թե՛ որպես սպիտակներ, և թե՛ որպես սևեր հաշվի առնելով պարտիայի հետագա ստրատեգիան։ Օրինակ՝ եթե շախմատիստը ցանկանում է հակառակ կողմերում Արքայական ամրոցներ ստեղծել և նախընտրում է զինվորային գրոհը, ապա նա կխաղա Սիցիլիանական պաշտպանություն, եթե նախընտրում է կենտրոնական խաղ՝ Իսպանական, և այլն։
Ստրատեգիա զարգացնելու համար խաղացողը պետք է գնահատի դիրքը խաղատախտակի վրա։ Դիրքը գնահատելու համար խաղացողը պետք է հաշվի առնի հետևյալը․
Խաղադաշտի ֆիգուրների որակական հավասարությունը,
Զինվորների կառուցվածքը,
Արքայի ապահովությունը (թե՛ իր և թե՛ հակառակորդի),
Խաղաքարերի դիրքը (վերլուծել, թե ինչ դիրքում են գտնվում սեփական և հակառակորդի ֆիգուրները Արքայի համեմատ),
Կենտրոնի և կարևոր դաշտերի վերահսկումը,
Բաց գծերի և երկար անկյունագծերի վերահսկումը,
Սեփական թուլությունները և հակառակորդի թուլությունները (մեկուսացած զինվորներ, <<վատ>> փղեր, ձիեր, զարգացման խնդիրներ)։
Ահա լավ շախմատային ստրատեգիայի մի քանի օրինակ
Եթե խաղացողը տեսնում է, որ ինքը մեկ ֆիգուրով առավել է, լավ շախմատային ստրատեգիա կլինի ֆիգուրներ փոխանակելն ու դիրքը պարզեցնելը՝ տանելով դեպի վերջնախաղ, որը չհաղթելու համար պետք է առնվազն հիմար լինել։
Եթե խաղացողը տեսնում է, որ ինքն ունի 2 փիղ, ձի ու Թագուհի Արքայի ամրոցի վրա հարձակում գործելու համար, լավ շախմատային ստրատեգիա կլինի փիղը զոհաբերելը և մատային իրավիճակ ստեղծելը։ Ինչպես տեսնում եք, շախմատային տակտիկան ու ստրատեգիան գործում են միասնական ուժերով։ Տակտիկան ֆիգուր զոհաբերելն է, ստրատեգիան` մատային իրավիճակ ստեղծելը կամ որակական առավելության հասնելն է։ Ուստի, շախմատային տակտիկան կարևոր գործիք է շախմատային ստրատեգիան իրականացնելու համար։
Եթե խաղացողը տեսնում է, որ Արքայական ամրոցները հակառակ կողմերում են, ապա լավ շախմատային ստրատեգիա կլինի հակառակորդի արքայական ամրոցը վերացնելու նպատակով զինվորներով գրոհ սկսելը։
Եթե խաղացողը տեսնում է, որ իր առջև բաց դիրք է, լավ շախմատային ստրատեգիա կլինի ձիերը հակառակորդի փղերի հետ փոխելը, քանի որ բաց խաղի դեպքում փղերն առավել արժեքավոր են։ Եթե դիրքը փակ է, լավ շախմատային ստրատեգիա կլինի փղերը հակառակորդի ձիերի հետ փոխելը։
Եթե խաղատախտակի վրա կա բաց գիծ, ապա լավ ստրատեգիա կլինի կրկնապատկված ֆիգուրներով այն գրավելը՝ 2 նավակ կամ Թագուհի ու նավակ։
Եթե կա մեկուսացած զինվոր, ինչը թուլություն է, լավ ստրատեգիան կլինի այդ զինվորին շրջափակելը և բոլոր հնարավոր ֆիգուրներով հարձակում գործելը՝ նրան նվաճելու համար։
Եթե խաղացողներից մեկը զարգացման հարցում առաջատար է, ճիշտ ստրատեգիան կլինի ֆիգուրներ չփոխանակելը, քանի որ զարգացման գործում հետ մնացածի համար դիրքը պարզեցնելը լավագույն տարբերակը կլինի։
Լավ շախմատային ստրատեգիա կլինի ձիերին փղերից առաջ զարգացնելը (միայն սկզբնախաղում)։
Լավ շախմատային ստրատեգիա կլինի Թագուհուն վաղ չզարգացնելը, որովհետև այն կարող է թիրախ դառնալ և նպաստել հակառակորդի ֆիգուրների զարգացմանը։
Լավ ստրատեգիա կլինի սկզբնախաղում միևնույն ֆիգուրով երկու անգամ խաղալուց խուսափելը։
Ի վերջո, լավագույն շախմատային ստրատեգիան ստրատեգիա ունենալն է։ Նախընտրելի է շախմատ խաղալ վատ պլանով, քան ընդհանրապես խաղի պլան չունենալ։ Հիշե՛ք դա։
