Երկու նավակով գծային մատ
Երկու նավակով գծային մատ
<<Շախմատ>> բառը թարգմանաբար նշանակում է <<վերջ Արքային>>։ Իսկ Արքայի մահը շախմատային պարտիայի ավարտն է։ Սկսենք ամենապարզ շախմատային մատից։ Այն երկու նավակներով գծային մատն է։ Մի՛ փորձիր այդ մատն անել խաղադաշտի կենտրոնում, քանի որ այստեղ Արքան տեղաշարժվելու շատ հնարավորություններ ունի, իսկ մեր նավակներն ընդամենը երկուսն են։
Այստեղից հետևում է, որ Արքային մատ անում ենք խաղատախտակի անկյունում։ Այդ դեպքում երկու նավակը լրիվ բավական է, քանի որ Արքային անհրաժեշտ է տանել դեպի վերջին հորիզոնականը։ Սրա համար մեզ անհրաժեշտ է հստակ պլան։
Շախմատային պլան - Ինչպես մատ անել երկու նավակներով․
Ա․ ընտրել խաղատախտակի անկյունը․
Որտե՞ղ եք Արքային մատ հայտարարելու։ Արքային մատ հայտարարում ենք խաղատախտակի անկյունում։
Խաղատախտակն ունի 4 անկյուն (ուղղահայաց՝ «a», «h», հորիզոնական՝ 1 և 8)։ Հաշվիր քանի վանդակ կա յուրաքանչյուր անկյունից մինչև սևերի Արքան․ «a» ուղղահայացից 4 վանդակ, «h» ուղղահայացից՝ 3, իսկ ամենամոտը 8-րդ հորիզոնականն է՝ 2 վանդակ։
Մեզ անհրաժեշտ անկյունն ընտրված է։ Քանի որ 8-րդ հորիզոնականն Արքային ամենամոտն է, ապա Արքայի երկու նավակներով հենց այդ հորիզոնական է պետք տանել։
Բ․ Հեռացնել Արքային
Պետք է հիշել, որ սևերի Արքան հեշտությամբ չի ցանկանա հեռանալ դեպի անկյուն։ 6-րդ հորիզոնականից շախը Արքային անկյուն մոտեցնելու փոխարեն նրան ավելի կհեռացնի անկյունից։
Սպիտակների նավակի h1-ից h5 քայլը Արքային հեռացնում է խաղադաշտի կենտրոնից։
-
-
- նh1 – h5 Աe6 – f6
-
Նավակն իր վրա պահակի պարտավորություններ է վերցնում։ Այժմ սևերի Արքան չի կարող 5-րդ հորիզոնական գալ։ Սպիտակների նավակը վերահսկում է ամբողջ հորիզոնականը։
Ի դեպ, երկրորդ նավակը նույնպես կարող էր հիանալի կերպով պահակի տեր ստանձնել - 1. նа2–а5։
Գ․ Սահմանափակել Արքային
Մեր խնդիրն այն է, որ Արքայից վերցնենք մնացյալ 3 հորիզոնականները՝ 6-րդ, 7-րդ և 8-րդ։
Հասկանալի է, որ 5-ից հետո գալիս է 6-րդ հորիզոնականը։ Վատ տարբերակ կլինի հարձակումը սկսել h5 նավակով։ Եթե մեր պահակը 5-րդ հորիզոնականից գնա, ապա նրա օրինակին մեծ սիրով կհետևի սևերի Արքան։
- նh5–h6+? Աe6–е5
Պահակի աշխատանքն արդեն սկսվեց։
Նավակները պետք է շատ հստակ պլանով աշխատեն մեկ մեկու հետ։ Մեկը պահում է մի հորիզոնականը, մյուսն անցնում է հաջորդ հորիզոնականը պահելուն։
2․ նa2 – a6+ Թf6 – g7
Նավակը հեռացրեց Արքային 6-րդ հորիզոնականից, իսկ նախկին պահակ h5-ի նավակն արդեն քնել է ու անգործության մատնվել։
Գ․ Նավակի փոխանցում
Այժմ անգործ մնաց h5 նավակը։ Բայց նավակը h7 չի կարող գնալ, քանի որ նրան այնտեղ անհամբեր սպասում է Արքան։ Ինչքան հնարավոր է հեռու փախիր Արքայից, սակայն․․․
- նh5 – b5 Աg7 – f7
Նայիր ուշադիր։ h5 նավակը մտածված չհասավ վերջին հորիզոնական, այլ կանգնեց «b» հորիզոնականի վրա։ Նավակներն աշխատում են հարևան հորիզոնականներով, որպեսզի միմյանց չխանգարեն։
4. նb5 – b7+ Աf7 – e8
5. նa6 – a8# մատ !!!
b7-ի նավակը հսկում է 7-րդ հորիզոնականը, իսկ а8-ի նավակը վերցրեց ամբողջ 8-րդ հորիզոնականը։
Հիշիր նրանց մասին՝ նավակ-պահակ, նավակ-անգործ, նավակ-հեռացնող
Դժվար է անցնել հորիզոնականից ուղղահայաց մատի։ Կարելի է խորհուրդ տալ Արքային տանել ոչ թե ըստ թվերի, այլ՝ տառերի։ Եթե դա չի օգնում, ապա խաղատախտակը 90 աստիճանով շրջիր։
Ուղղահայաց գծով մատ անելու համար պետք է անպայման տառերով հետևել քայլերի հերթականությանը։ Նավակը «d» հորիզոնականում, ապա՝ «e», իսկ «f»-ը քեզ մոտ բացակայում է, միանգամից գալիս է «g»-ն։ Եթե հիշես սա, ապա երբեք չես սխալվի։
Այսօր մենք միասին սովորեցինք երկու նավակով գծային մատ անել։ Քանի դեռ դու չես հասել կատարելության, պետք է մատ անես համաձայն պլանի։
Շախմատային պլան
Ա․ Ընտրել խաղատախտակի անկյունը։
Բ․ <<հեռացնել>> Արքային (պահակ կարգել)։
(1-ին և 2-րդ կետերը <<ընտրել-հեռացնել>> շուտով կարելի է միավորել՝ դարձնելով մեկը)։
Գ․ սահմանափակել Արքային.
Դ․ հեռու տանել նավակին
Եվս մի քանի խորհուրդ
1․ Եթե մատ ես անում նավակով և Թագուհով, ապա լավ կլինի, որ Թագուհին կանգնի նավակի հետևում։
Այդ դեպքում
Ա․ Արքան նավակին չի վերցնի, Թագուհին պաշտպանում է։
Բ․ Չի կարելի նավակին անուշադրության մատնել
2․ Եթե մատն անում են երկու Թագուհիները, ապա չի կարելի ոչ մի վայրկյան ճնշում գործադրել Արքայի վրա։ Հնարավոր է, որ պատ լինի։ Շատ տհաճ կլինի։ Հիշիր, որ Թագուհին Արքայից չի վախենում։ Արքան Թագուհու վրա չի կարող հարձակվել։
Սկսիր շախեր տալ և կխուսափես պատից։
