Վերցրու նավակը ու դիր շախմատային տախտակի ցանկացած վանդակի վրա:Նավակը շատ նման է ամրոցի,սակայն նա շարժվում է տանկի պես:Նավակը քայլում է ուղիղ գծերով,ներքևից -վերև ու ձախից-աջ: Թե քանի վանդակ այն կանցնի,կախված է քեզնից: Հին ժամանակներում նավակին համեմատում եին կախարդական Ռուխ թռչնի հետ,վորը հաղթանակ էր բերում:
Նավակը կանգնած է b5-ում:Այն կարող է քայլել բոլոր 4 կողմերով:
Ձախ, 1 վանդակ – a5,
Առաջ,3 վանդակ – b8,
Ներքև,4 վանդակ – b1.
Կարող է անցնել ամբողջ տախտակով ու հասնել h5.
Բոլոր տեղափոխումները կոչվում են շախմատային քայլեր: Անվանենք բոլոր քայլերը:
Նավակը կանգնած է b5-ում, գնում է а5
Նավակը կանգնած է b5-ում, գնում է b8.
Նավակը կանգնած է b5-ում, գնում է b1
Նավակը կանգնած է b5-ում, գնում է h5
Իսկ հիմա գրառենք սև նավակի քայլը:
Նավակ а4 գնաց f4.''Գնաց'' բառի փոխարեն դնենք գծիկ,կստացվի այսպես Նа4-f4:Փորձիր ինքնուրույն գրել սպիտակ նավակի 2 քայլերը:Նավակ g7 գնաց b7 կլինի Նg7-b7:
Եթե նավակի ճանապարհին հանդիպում է ուրիշ գույնի խաղաքար,ապա նավակը կարող է այն վերցնել (ուտել,հարվածել):Այդ դեպքում խաղաքարը հանվում է տախտակից ու նրա փոխարեն դրվում է նավակը:
Նավակ с5 հարվածում է f5-ի ձիուն:Հարվածելու փոխարեն գրվում է «:» Лс5 : f5
Իսկ հիմա հարց: Քանի քայլում a1-ի սպիտակ նավակը կհավածի h8-ի սև նավակին՞: Պատասխան՝ 2 քայլում:
Առաջին քայլով սպիտակ նավակը վտանգ կստեղծի թշնամի խաղաքարին: Այդպիսի մանյովրը կոչվում է հարձակում:
Առաջին քայլ Նավակ а1 գնաց а8: 2-րդ քայլ Նավակ а8 հարվածեց а8:
Այսպես են գրվում այս քայլերը 1)Նа1-а8 2)Նа8 : h8
Իսկ հիմա գրենք սև նավակի քայլերը 1)Նh8 – h1 2)Նh1 : а1
Կրկնիր այս վարժությունը մի քանի անգամ:Շարիր սև խաղաքարերը ու հարվածիր նրանց սպիտակ նավակով:
Կարևորը՝ սովորես ճիշտ հարձակվել
1. Նа1 – h1 2. Նh1 : h6 3. Նh6 – h7
4. Նh7 : b7 5. Նb7 – b3 6. Նb3 : f3
7. Նf3 – f5 8. Նf5 : d5
Եվ մի կարևոր օրենք,նավակը չի կարող թռչել խաղաքարերի վրայով։
Փորձիր ուրիշ ճանապարհներ գտնել մեր նավակի համար։
1.նа1 – a7 2. նa7 : b7
1. նа1 – d1 2. նd1 : d5
1. նа1 – a3 2. նa3 : f3