Շախմատային Թագուհու պայքարն ընդդեմ զինվորի
Շախմատային Թագուհու պայքարն ընդդեմ զինվորի
Շատ հաճախ խաղի ընթացքում քեզ կամ հակառակորդիդ հաջողվում է հասնել մեծ առավելության․ խաղատախտակին մնում է Թագուհին ընդդեմ զինվորի։ е4 զինվորին մնացել է 3 քայլ մինչև փոխակերպման դաշտը, բայց սպիտակների Թագուհին հասնում է զինվորին և կանգնում նրա ճանապարհին։
Ուժեղ կողմի խնդիրն է՝ ոչնչացնել մնացած զինվորին և մատ անել, թույլ կողմի համար՝ իր զինվորին հասցնել մինչև վերջին հորիզոնական։ Չնայած հսկայական առավելությանը՝ հաղթանակը այդքան էլ հեշտ ձեռք չի բերվում։ Իսկ ինչպիսի հնարքներ է պետք գործադրել հաղթանակի համար, հիմա կիմանաս․
1. Թf8 – f2+ e4 – e3
2. Թf2 – e2 Աd4 – e4
Թագուհին կանգնեց զինվորի առաջ և փակեց նրա ճանապարհը։ Նա արգելափակեց զինվորի ճանապարհը։ Այժմ հաշվենք հարձակումների և պաշտպանների քանակը։ Զինվորի վրա կա մի հարձակում Թագուհու կողմից և մի պաշտպանություն Արքայի կողմից։ Զինվորին վերցնել չի կարելի։ Թագուհուն անհրաժեշտ է սպիտակ Արքայի օգնությունը։
3. Աb7 – b6 Աe4 – d4
4. Աb6 – b5 Աd4 – e4
Արքան հարձակվում է երեք դաշտերի վրա, այդ իսկ պատճառով իր կոլեգան ստիպված է լինում հանձնվել։
5. Աb5 – c4 Աe4 – f4
6. Աc4 – d4 Աf4 – f5
7. Թe2 : е3
Արքան մի քանի անգամ իր աջ ուսով հետ մղեց սևերի Արքային։ Արդյունքում զինվորը մնաց առանց պաշտպանի։ Արքան օգտագործեց ուսով հետ մղելու հնարքը։ Այդպես կարելի է հաղթել, եթե զինվորին մինչև վերջին հորիզոնական մնացել է երկու և ավելի դաշտեր։
Ավելի դժվար է հասնել հաղթանակի, եթե զինվորը գտնվում է 2(7)-րդ հորիզոնականում, և նա ունի ընդամենը մեկ քայլ մինչև փոխակերպման դաշտը։ Արքան կողքին է և օգնում է իր զինվորին։ Սպիտակ Արքան չունի ժամանակ, որպեսզի մոտենա առնվազն մեկ վանդակ։
Այս դիրքում Թագուհուն չի հաջողվում վերցնել զինվորի առջևի դաշտը, որպեսզի շրջափակի նրան։ Բայց գոյություն ունի հետաքրքիր հնարք՝ "սանդուղք", որի օգնությամբ սպիտակները մոտենում են սևերին և ստիպում են նրանց ընդունել անձեռնտու դրություն։
1. Թе8 – d7+ Աd2 – e3
2. Թd7 – e6+ Աe3 – d2
3. Թe6 – d5+ Աd2 – c2
4. Թd5 – e4+ Աc2 – d2
5. Թe4 – d4+ Աd2 – c2
6. Թd4 – e3 Աc2 – d1
7. Թe3 – d3+ . . .
Սպիտակների Թագուհին 8-րդ հորիզոնականից իջել է դեպի սևերը շախերի և զինվորի վրա հարձակվելու (սանդուղք) օգնությամբ։ Հիմա սևերը կանգնել են տհաճ ընտրության առջև՝ կամ անմիջապես զինվորից հեռու գնալ с1 կամ սեփական Արքայով փակել զինվորի ճամփան։ Սպիտակները սևերին ցուգցվանգի մեջ գցեցին։
Ցուգցվանգը հարկադրված վատ քայլն է։
7. . . . Աd1 – e1
Սևերի Թագուհին զինվորին շարժվել չի թողնում, և սպիտակները սկսում են իրենց Արքային մոտեցնել զինվորին։
8. Աh6–g5 Աe1–f2
9. Թd3–f5+ Աf2–g2
10. Թf5–g4+ Աg2–f2
11. Թg4–f4+ Աf2–g2
12. Թf4–e3 Աg1–f1
13. Թe3–f3+ Աf1–e1
14. Աg5–f4
Սպիտակները նորից աստիճանի օգնությամբ սևերին ցուգցվանգի մեջ գցեցին և ավելի մոտ բերեցին իրենց Արքային։ Սանդուղքը, ցուգցվանգն ու բլոկադան՝ շրջափակումը, օգնում են սպիտակներին հասնել հաղթանակի։
14. . . . Աe1 – d1? Սևերի անհաջող քայլը կապի մեջ։
Զինվորը չի կարող շարժվել, քանի որ պաշտպանում է Արքային։ Օգտվելով դրանից՝ սպիտակները մոտեցնում են Արքային և երկրորդ հարձակումն են ստեղծում զինվորի վրա։
15. Աf4 – e3 Աd1 – c1
16. Թf3 : e2
Հաղթանակը գալիս է այն պարագայում, երբ զինվորը գտնվում է b, d, e, g ուղղահայացների վրա։ Թագուհու համար ավելի դժվար է լինում, եթե զինվորները շարժվում են a, c, f, h ուղղահայացներով։ Թագուհու մոտեցմամբ Արքաները չքանում են դեպի իրենց պատային <<բները>>։
Թագուհին չի կարող с2 զինվորին վերցնել պատի պատճառով։ Պատկերված խաղատախտակի աջ մասում, սպիտակների քայլի դեպքում արդեն պատ է․ այդ իսկ պատճառով Թագուհին ստիպված է լինում ազատել g գիծը։ Եթե Արքան մոտ է գտնվում g6 դաշտին, ապա նա հասցնում է օգնել իր Թագուհուն։
1. Աg7 – h8 Թg5 – d8+
2. Աh8 – g7 Թd8 – e7+
3. Աg7 – g8 Աe4 – f5
4. h7 – h8Ф Աf5 – g6
Ցուգցվանգ։ Սպիտակների քայլն է և ցանկացած քայլի դեպքում նրանք մատի են արժանանում կամ կորցնում են իրենց Թագուհուն։
