Սկզբնախաղ։ Իսպանական պարտիա։ Ինչպես սկսել շախմատային պարտիան։ Շախմատային սկզբնախաղ
Սկզբնախաղ։ Իսպանական պարտիա։ Ինչպես սկսել շախմատային պարտիան։ Շախմատային սկզբնախաղ
Այսօր դու կսովորես, թե ինչպես սկսել շախմատային պարտիա։ Դեռ հիշում ես, որ շախմատային սկզբնախաղը կոչվում է դեբյուտ։ Իսկ ի՞նչ է պետք անել դեբյուտի ժամանակ։
Գիտես, որ շախմատ խաղում են շատ երկրներում։ Եվ կախված ազգի բնավորության գծերից՝ շախմատային պարտիան սկսվում է տարբեր ձևերով։ Հնդկաստանում ֆիգուրների դասավորությունը հիշեցնում էր հարուստ դղյակներ։ Ռազմատենչ վիկինգ-սկանդինավները հորինել են սկիզբը, որտեղ առաջին քայլերին Թագուհին անմիջապես նետվում է մարտի։
Քո հանձնարարությունն է իմանալ այնպիսի դեբյուտներ, որոնք օգնում են արագ զարգացնել ֆիգուրներդ։
Իսպանական պարտիա
Այսօր դու կծանոթանաս հայտնի շախմատային դեբյուտի՝ իսպանական պարտիայի հետ։ Այս դեբյուտը, ինչպես անունից հասկացար, հորինել են իսպանացիները ավելի քան 50 տարի առաջ։ Այդ իսպանացիներին անվանում էին Լուսենա և Լոպես։ Ինչու՞ ենք մենք ցանկանում քեզ ծանոթացնել այս սկզբնախաղի հետ։ Այս դեբյուտը միայն սկսնակների համար չէ։ Այն ընդհանրապես չի հնացել և այն մեծ հաջողությամբ խաղում էին և են աշխարհի շատ չեմպիոններ՝ Լասկերը, Կապաբլանկան, Ֆիշերը, Կարպովը։
Պատկերված խաղատախտակի վրա ցուցադրված է յոթ քայլ իսպանական պարտիայի փոխանակվող տարբերակից։
e2 – e4 e7 – e5
ձg1 – f3 ձb8 – c6
փf1 – b5 a7 – a6
փb5 : c6 d7 : с6
d2 – d4 e5 : d4
Թd1 : d4 Թd8 : d4
ձf3 : d4
Խաղատախտակը շատ դատարկ դարձավ, ամեն ինչ փոխանակվեց։ Բայց ամենահետաքրքիրը դեռ առջևում է։ Շատ հնուց հայտնի է այս դիրքը, իսկ շախմատիստները մինչև հիմա վիճում են, թե որ դիրքն է առավել լավ։ Բավականին հայտնի է պարտիան, որտեղ աշխարհի չեմպիոն Լասկերը խաղում էր սպիտակներով ընդդեմ մեկ այլ չեմպիոնի՝ Կապաբլանկայի։ Եկեք պարզենք, թե նրանցից ով էր ճիշտ։
Մանրամասն նայենք իսպանական պարտիայի մի քանի սկզբնական քայլեր․
e2 – e4 e7 – e5
ձg1 – f3 ձb8 – c6
փf1 – b5 a7 – a6
Առաջին երկու քայլերն արդեն գիտես, իսկ ահա երրորդ խաղատախտակում հայտնվում է <<իսպանական փիղը>>։ Նրա խնդիրն է հարձակվել ձիու վրա՝ е5 զինվորի պաշտպանի վրա։
Փղի վրա հարձակվեց զինվորը։
Բայց սա միակ շարունակությունը չէ։ Իսպանական պարտիայի տարբերակներում առաջանում է հետաքրքիր ֆիգուրային խաղ տարբեր թևերում։ Այժմ սևերը կարող են ընտրել մի քանի քայլերից մեկը։
Կարելի է գնալ
3. ... փf8–c5,
3. ... ձc6–d4,
3. ... ձg8–f6,
3. ... g7–g6,
3. ... d7–d6,
3. ... f7–f5
Վերադառնանք պարտիային։ Մեր փիղն ունի երկու հնարավոր տարբերակ՝ հեռանալ а4 կամ с6-ի ձիուն վերցնել։ Փղի հեռանալուն մենք կծանոթանանք մոտ ապագայում, իսկ այսօր՝
4. փb5 : c6 . . .
Փիղը ոչնչանում է, բայց նա իրականացրեց երկու հանձնարարություն՝
- ոչնչացրեց е5 զինվորի պաշտպանին
- փչացրեց հետևակային ստրուկտուրան՝ կրկնապատկեց սևերի զինվորները։
Ո՞ր զինվորով վերցնել՝ «b» զինվորո՞վ, թե՞ «d»։ Սովորաբար խորհուրդ է տրվում ֆիգուր վերցնել խաղատախտակի ծայրից դեպի կենտրոն ուղղությամբ, բայց այս դեպքում ունենք բացառություն․
4. . . . d7 : c6
Ինչու՞ սևերը գերադասեցին հենց սա։ Բացվում են փղերի ճանապարհները և սևերը ստանում են ուղղահայաց «d»-ն՝ իրենց ծանր ֆիգուրների համար։
5. d2 – d4 . . .
Ինչու՞ սպիտակները անմիջապես ձիով չվերցրեցին е5 զինվորը։
Պարզվում է, որ այդ զինվորը հեշտությամբ հետ է վերադարձվում 5. ... Թd8 – d4 կամ 5. ... Թd8 – g5 քայլով։ Սևերը տալիս են կրկնակի հարված՝ ձիու և զինվորի վրա։ Այդ իսկ պատճառով սպիտակները ավելի լավ է պայքարեն կենտրոնի համար։
5. . . . e5 : d4
6. Թd1 : d4 Թd8 : d4
7. ձf3 : d4
Ուշադիր նայիր ստացված դիրքին։ Շախմատային հիշողությունդ ստուգելու համար՝ փորձիր ինքդ վերարտադրել պարտիայի քայլերը։ Հիմա բացատրենք, թե ում դիրքն է քեզ ավելի դուր գալիս։
Ինչպես դեբյուտ սովորել
Այս հարցի վերաբերյալ միանշանակ տեսակետ չկա։ Ամեն ինչ կախված է քո հնարավորություններից՝ հիշելու հիմնական տարբերակները և կարևորը հասկանալ, թե ինչ է անհրաժեշտ կոնկրետ դեբյուտի համար՝ որտեղ զարգացնել ֆիգուրները և ինչ անել այնուհետև։
Կարիք չկա սովորելու երկար դեբյուտային տարբերակները։ Անգիր սովորել բազմաթիվ քայլեր չեն կարող նույնիսկ գրոսմայստերները։ Սովորիր խաղալ ընդհանուր դատողությունների հիման վրա։ Պետք է հասկանալ, թե ինչ է տեղի ունենում շախմատային խաղատախտակի վրա։ Այդ դեպքում չես խառնվի անծանոթ դիրքերում։ Պետք է հիշել հաճախ օգտագործվող ծուղակները, որպեսզի պարտիան նոր սկսած չավարտվի։ Դեբյուտ սովորելու ամենալավ տարբերակը հայտնի գրոսմայստերների պարտիաները ուսումնասիրելն է։
Ընկերների և ծնողների հետ խաղից հետո վերլուծիր սխալներդ։ Ընտրիր, թե ինչ դեբյուտ ես խաղալու հաջորդ պարտիաներում։
