Այսօր Արքան գտնվում է իր զինվորից բավական հեռու և չի հասցնում նրան օգնության հասնել։ Ամեն ինչ կախված է նրանից, թե որտեղ է գտնվում հակառակորդի Արքան և արդյոք մեր զինվորը հեռու է գտնվում իր փոխակերպման դաշտից (այն դաշտը, որտեղ հասնելով զինվորը կարող է փոխակերպվել Թագուհու)։ Մեծ նշանակություն ունի նաև, թե ում հերթն է քայլ անելու։

Մինչ սպիտակների զինվորը շտապում է Թագուհի դառնալ, սևերի Արքան փորձում է խանգարել նրան։

Սովորիր կանոնը, որը քեզ կօգնի անմիջապես հասկանալ՝ ինչպես ավարտել մարտը նման վերջաբանի դեպքում։ Կանոնը, որ այսօր սովորելու ենք, կոչվում է <<Զինվորի քառակուսու կանոն>>։

Նախևառաջ ստեղծենք քառակուսի, որի կողմը հավասար կլինի զինվորից մինչև իր փոխակերպման վանդակն ընկած տարածքին՝ ներառելով այն վանդակը, որտեղ գտնվում է զինվորը։ Այսպիսով h4-ի սպիտակ զինվորի համար մեր քառակուսին կլինի h4 – h8 – d8 – d4 քառակուսին։

Եթե ավելի թույլ կողմի Արքան զինվորի քառակուսու մեջ է գտնվում կամ իր քայլով հայտնվում է տվյալ քառակուսու մեջ, ապա նա ուշացնում է զինվորին։

Ստացվում է, որ իր քայլով Արքան հայտնվում է քառակուսու մեջ, հասցնում է ուշացնել զինվորի ընթացքը և ոչնչացնել վերջինիս։ Սպիտակների քայլի դեպքում զինվորը հասցնում է դառնալ Թագուհի։ Ստուգենք արդյոք դա այդպես է։ Կարիք չկա հաշվի առնելու, որ զինվորի շարժմանը զուհընթաց քառակուսին փոքրանում է։

Եվ այսպես․

1. h4–h5 Աc4–d5

2. h5–h6 Աd5–e6

3. h6–h7 Աe6–f7

4. h7–h8Թ

 

Սևերի Թագուհին վազեց վազեց, բայց այդպես էլ չկարողացավ հասնել զինվորին։ Սպիտակների զինվորը հասնում է վերջին հորիզոնական և վերածվում Թագուհու։

Գործն առավել դժվար է դառնում սպիտակների համար, եթե առաջինը իրենք չեն քայլ անում։ Այս դեպքում պետք է անմիջապես ուշադրություն դարձնել, թե ինչպես է փոխվում (փոքրանում) քառակուսին՝ զինվորի քայլերին զուգահեռ։

1․ . . . Աc4 – d4!

Արքան անմիջապես հայտնվում է զինվորի քառակուսու մեջ։ Քառակուսին դեռ մեծ է՝ 5 x 5։

2. h4 – h5 Աd4 – e5

Այժմ Արքան յուրաքանչյուր քայլից հետո անկյունագծով մտնում է զինվորի քառակուսու տարածք։

3. h5 – h6 Աe5 – f6

Վերջին քայլից հետո քառակուսին դարձավ 3 x 3: Արքան քառակուսու մեջ է և նա հասցնում է բռնել զինվորին։

4. h6 – h7 Աf6 – g7

5. h7 – h8Թ+ Աg7 : h8

Զինվորը ոչնչացված է։

Քառակուսին կառուցելիս հաշվարկիր, թե որտեղ է գտնվում զինվորը։ Հեշտ է սխալվել՝ զինվորի սահմանները հաշվելով g2–g8-ը։ Եթե զինվորը կանգնած է 2-րդ հորիզոնականում․ ապա համարիր, թե նա արդեն 3-րդ հորիզոնականում է։ Առաջին քայլի ժամանակ զինվորը կարող է առաջ գնալ երկու վանդակ։ а2-ում կանգնած զինվորի համար քառակուսին a3 – a8 – f3 – f8-նն է։ Հասկանալի է, որ Արքան, նույնիսկ իր քայլի պարագայում, չի հայտնվի սպիտակ զինվորի քառակուսու մեջ։

Ուշադիր նայիր արդյոք Արքայի՝ դեպի զինվորի քառակուսին գնացող ճանապարհին հանդիպում է որևէ խոչընդոտ։ Այդ դեպքում նա ստիպված կլինի շրջանցել և հնարավոր է չհասցնի իր նպատակին։ Կարծես թե մեր արքան առաջին քայլով հայտնվում է d4 զինվորի քառակուսու մեջ (d4 – d1 – g4 – g1)։

Անսպասելիորեն, Արքան հանդիպում է խոչընդոտի՝ իր f3 զինվորին։ Արքան ստիպված է լինում շրջանցել, ինչը հանգեցնում է տեմպի կորստի։ Ախ միայն թե կարողանար ոչնչացնել հակառակորդի զինվորին։

Զինվորի քառակուսու թեմայի վերաբերյալ նայիր էտյուդիստ Լ․ Պրոկեշի դիրքը․

1. Աd8 – c8! Աd6 – c6

Ու՞ր է գնում Արքան։ Ինչու՞ է նա հեռանում վտանգավոր անցողիկ զինվորից։ Նա ցանկանում է, բայց չի կարող ուրիշ ուղղությամբ գնալ․

1. Աd8–e8? h7–h5 2. Աe8–f7 h5–h4 3. a5–a6 Աd6–c6 4. a6–a7 Աc6–b7։

Պարզվում է, որ Արքան օգնեց իր զինվորին։

2. Աc8 – b8! Աc6 – b5

Արքան նորից հեռանում է։ Սևերի Արքան պետք է գնա վերև՝ զիջելով հորիզոնականը․ b6 դաշտը զինվորի հսկողության տակ է։

3. Աb8 – b7 Աb5 : a5

Սևերի Արքան ստիպված էր վերցնել զինվորին։ Սպիտակների Արքան բարձրանում է ազատված հորիզոնական։ Իսկ սևերի Արքան նրան ճանապարհ էր զիջել։

4.Աb7 – c6 h7 – h5

Այժմ սպիտակների Արքան h7 զինվորի քառակուսու մեջ է։

5. Աc6 – d5 h5 – h4 6. Աd5 – e4 h4 – h3 7. Աe4 – f3 h3 – h2 8. Աf3 – g2։

Ահա այսպիսի մոլորեցնող քայլերով սպիտակների Արքան լուծեց իր խնդիրը։

• ← Նախորդ
• Հաջորդ →

---

Նմանատիպ դասեր

• Արքան ու զինվորն ընդդեմ Արքայի
• Ինչպես սկսել շախմատային պարտիան
• Շեղել և ծուղակ գցել
• Ինչպե՞ս հաշվել շախմատային տակտիկաները
• Գծային մատ Թագուհով
• Մատ երկու փղով