Լինում են դեպքեր, երբ որևէ նպատակի հասնելուն խանգարում է սեփական խաղաքարը և կարիք է լինում հեռացնել այն՝ ազատելով դաշտը կամ բացելով գիծը, որն այն փակում էր։ Շատ հաճախ ժամանակ շահելու նպատակով այս ամենը իրականացվում է զոհաբերությունների միջոցով։
Դիտարկենք մի քանի օրինակ։ Հիշեցնեմ, որ այժմ հնարավորություն ունեք տեղաշարժել տախտակի խաղաքարերը և քայլ առ քայլ հետևել դիրքի փոփոխություններին։
Տրամագիր 1
Տրամագիր 1-ում սպիտակների e5-ի նավակը խանգարում է ձիուն այդ դաշտից կրկնակի հարվածով շահել սևերի թագուհին։ e5 դաշտը տեմպով ազատելու համար սպիտակները դիմում են նավակի զոհաբերության՝ 1.Նe7+ Փxe7 2․Ձe5+, ինչից հետո սպիտակները վերցնում են սևերի թագուհին և ստանում նյութական առավելություն։
Տրամագիր 2
Տրամագիր 2-ում սևերի արքայի դիրքը թուլացնելու և հարձակում սկսելու համար սպիտակները կատարում են հետևյալ քայլերը՝ 1․ Փxh6 gxh 2․Նxh6+ Աg7։ Սպիտակները քանդեցին սևերի արքայի զինվորային պարիսպը և այժմ իրականացնում են գծի ազատման հնարք՝ 3․Փb7 քայլով։ Փիղը, հեռանալով b1-h7 անկյունագծից, բացում է թագուհու ճանապարհը դեպի g6 դաշտը` միաժամանակ հարձակվելով սևերի թագուհու վրա։ Այսպիսով՝ սևերը չեն կարող պաշտպանվել միանգամից 2 սպառնալիքներից և ստիպված են կորցնել թագուհին՝ մատ չստանալու համար։
Տրամագիր 3
Տրամագիր 3-ում սպիտակները փորձում են 1․Թxh6 քայլով իրականացնել շեղման հնարք՝ հույս ունենալով մատ հայտարարել՝ 1․․․Նxh6 2․Նg8+ Աd7 3․Նd8#։ Սակայն նրանք հաշվի չեն առնում սևերի միջանկյալ 1․․․Նxe2+ քայլը, որից հետո սևերը տեմպով ազատում են e6 դաշտը արքայի համար։ Այժմ 2․ Աxe2-ից հետո խաղը շարունակվում է հետևյալ կերպ՝ 2․․․ Նxh6 3․Նg8+ Աd7 4․Նd8+ Աe6, և սևերը փրկվում են մատից՝ մնալով նյութական առավելությամբ։
Տվյալ օրինակները ցույց են տալիս, որ դաշտի կամ գծի ազատումը օգտակար հնարք է ոչ միայն հաղթական դիրք ստանալու, այլ նաև սպառնալիքներից փրկվելու համար։