Շախմատում հաջողության հասնելու համար երբեմն կարիք է լինում օգտագործել երևակայությունը։ Այն դեպքերում, երբ հակառակորդն ունի ակնհայտ թուլություններ, սակայն բնական տարբերակները չեն օգնում հասնել հաջողության, օգտակար է ծախսել որոշակի ժամանակ և դիտարկել ոչ այնքան պարզ շարունակություններ, որոնք կբերեն նոր հնարավորություններ։
Առաջին օրինակը Հակոբյան - Վաշիե-Լագրավ պարտիայից է։ Սևերն ունեն բազմաթիվ թուլություններ իրենց դիրքում՝ թույլ արքա, վատ զինվորային կառուցվածք(թույլ b6 և d6 զինվորներ): Այդ թուլություններն օգտագործելու համար սպիտակներն ընտրում են շատ հետաքրքիր անակնալ տարբերակ։ Մանրամասները՝ ստորև։
Հաջորդ օրինակում Կորոբով-Վոկատուրո պարտիայում սպիտակները զոհաբերել են զինվորը՝ սևերի անպաշտպան արքայական թևում գրոհ սկսելու նպատակով։
Չնայած, որ սևերի խաղաքարերը թագուհու թևում են և չեն մասնակցում խաղին, սևերը կարող են Ձd3 քայլով փակել d ուղղաձիգը և ապահովել թագուհու թևի խաղաքարերի զարգացումը՝ Փd7-ով։ Քանի որ ներկա պահին 17․․․Ձd3 18.Ձxd3 cxd3 19․e5 և 20․Փe4 տարբերակը սպիտակների օգտին է, սևերը որոշում են նախ e5-ից հեռացնել ձիուն։
Այս օրինակները ցույց են տալիս, թե երևակայությունն ինչ կարևոր դեր ունի շախմատում։ Խաղը բնականոն կերպով շարունակելու փոխարեն որոշ դիրքեր պահանջում են անակնկալ քայլեր, որոնց միջոցով կարելի է կանգնեցնել հակառակորդի մտահաղացումները և պահպանել կամ խլել նախաձեռնությունը։ Անակնկալ քայլերը նաև հոգեբանորեն են ազդում հակառակորդի վրա՝ նրան գցելով վատ դրության մեջ։ Օգտագործեք ձեր երևակայությունը և կատարեք անակնկալ քայլեր, սակայն մի մոռացեք չափի մասին։ Այդ ամենը պետք է ամրապնդված լինի կոնկրետ հաշվարկներով։